Verantwoord beleggen beleid

Maatschappelijk verantwoord beleggen is een steeds belangrijker thema voor de Nederlandse pensioenfondsen. Shell Nederland Pensioenfonds Stichting (SNPS) streeft naar duurzame ontwikkeling en een sterke maatschappelijke ‘license to operate’, met aandacht aan Environmental, Social en Governance aspecten in het beleggingsproces. Dat is in dit beleid verankerd en via de uitvoering van dit beleid geeft SNPS invulling aan deze ambitie.

Meer duurzaamheidsinformatie

Verantwoord beleggen
Onder verantwoord beleggen verstaat SNPS beleggen waarbij zowel de belangen van deelnemers, inactieven, gepensioneerden als die van de samenleving behartigd worden. Naast belangrijke overwegingen over rendement en risico wordt rekening gehouden met milieu-, sociale en governance-overwegingen, ook wel Environmental, Social en Governance (ESG) genoemd.

Het verantwoord beleggingsbeleid van SNPS gaat hieronder in op de elementen uit de beleidscyclus: de visie van SNPS op verantwoord beleggen, de doelstellingen, verankering in het bestuur, (inter)nationale ESG-wet- en regelgeving, strategische instrumenten, monitoring van de voortgang, de transparantie en rapportage over resultaten, en de evaluatie van het beleid.

Visie
Het pensioenfonds van SNPS heeft in zijn visie opgenomen om in het belang van zijn deelnemers de pensioenregelingen op innovatieve, transparante en competitieve wijze uit te voeren. En om de deelnemers in staat te stellen geïnformeerde beslissingen te nemen over het inkomen voor later. SNPS beoogt via haar beleggingen de deelnemers in staat te stellen langetermijnwaarde te creëren. Het is de visie van SNPS dat verantwoord beleggen bijdraagt aan langetermijnwaardecreatie.

In de Verklaring beleggingsbeginselen (pdf) zijn de beleggingsovertuigingen (ook wel 'investment beliefs' genoemd) van SNPS opgenomen. Een van de beleggingsovertuigingen is dat betrokken aandeelhouderschap goed bestuur en verantwoord ondernemen stimuleert. SNPS belegt het vermogen via beleggingsfondsen en via een mandaat. De beleggingsfondsen worden beheerd door externe vermogensbeheerders en SNPS is hierbij geen juridisch eigenaar van de beleggingen die in deze fondsen worden aangehouden. Voor beleggingsfondsen geeft SNPS daarom invulling aan deze beleggingsovertuiging met een afgeleid ‘responsible ownership’ beleid. Dit betekent dat SNPS zich bij (de keuze voor) een externe vermogensbeheerder (beleggingsfonds) ten minste ervan vergewist dat die een passend stem- en engagementbeleid heeft, daaraan ook daadwerkelijk uitvoering geeft en daarover rapporteert. SNPS kan zelf de regie voeren over het vermogen dat wordt belegd via een mandaat. SNPS heeft voor de categorie “aandelen ontwikkelde markten” een mandaat opgericht bij een extern vermogensbeheerder. SNPS is juridisch eigenaar van de beleggingen in het mandaat en kan om die reden een eigen stem- en engagementbeleid toepassen.

Doelstellingen
De doelstellingen van het verantwoord beleggingsbeleid van SNPS zijn dat:

• Het beleid en de uitvoering ervan in overeenstemming zijn met geldende verdragen, wetten, richtlijnen, codes en convenanten op verantwoord beleggingsgebied.
• De keuzes en resultaten van dit beleid transparant zijn voor, en uitlegbaar aan, alle stakeholders van SNPS.
• Zij zo goed mogelijke beleggingsresultaten voor de individuele deelnemer nastreeft, gegeven de risicobereidheid en met inachtneming van thematische voorkeuren van deelnemers.
• Zij zich inzet voor duurzame verbeteringen op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur.

Verankering in het bestuur
Het bestuur is verantwoordelijk voor het ESG-beleid. SNPS heeft twee niet-uitvoerende bestuursleden aangewezen als eerste aanspreekpunt op het gebied van verantwoord beleggen (‘ESG focal points’). Deze bestuursleden bespreken de lopende zaken op dit gebied met de uitvoerende bestuursleden en bepalen welke punten op de agenda van het bestuur worden geplaatst.

(Inter)nationale codes en richtlijnen
SNPS neemt bij de ontwikkeling van het verantwoord beleggingsbeleid naast wetgeving ook de volgende codes en richtlijnen als uitgangspunt:

1. Verenigde Naties
a. Global Compact (UNGC): Dit zijn 10 criteria die gaan over mensenrechten, arbeidsrechten, milieu en anti-corruptie.
b. Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP): Deze UNGP bevat een ‘protect-respect-remedy-framework voor bedrijven over mensenrechten.
c. Sustainable Development Goals (UNSDG): Het bestuur van SNPS erkent het belang van de SDG's van de Verenigde Naties.

2. OESO
a. OESO-richtlijn voor multinationale ondernemingen. De richtlijn biedt handvatten voor bedrijven om met kwesties om te gaan zoals ketenverantwoordelijkheid, mensenrechten, kinderarbeid, milieu en corruptie.
b. Specifiek voor institutionele beleggers geldt het OESO-richtsnoer ‘Responsible business conduct for institutional investors’. Hierin staan de elementen van het due diligence proces vermeld.

SNPS vraagt van haar externe fiduciaire managers, ESG-dienstverleners en/of vermogensbeheerders, en van ondernemingen waarin zij belegt, dat zij volgens bovenstaande richtlijnen handelen, of zich daartoe inspannen.

3. IMVB-convenant
In 2018 heeft SNPS het Convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Pensioenfondsen getekend, dat via samenwerking tussen pensioenfondsen, maatschappelijke organisaties, vakbonden en de overheid duurzaam beleggen beoogt te bevorderen.

Strategische instrumenten
Het hanteren van langetermijnwaardecreatie als leidend principe is geïntegreerd in verschillende onderdelen van de gehele beleids- en beleggingscyclus en in selectiecriteria voor externe managers. SNPS geeft in zijn verantwoord beleggingsbeleid prioriteit aan thematische aandachtgebieden, die mede gebaseerd zijn op een eigen risicobeoordeling en voorkeuren van deelnemers.

SNPS vraagt van de externe fiduciaire managers, vermogens-beheerders of ESG-dienstverleners dat zij overeenkomstig het SNPS-beleid en doelstellingen handelen en streeft naar langjarige samenwerking met hen om langetermijnwaardecreatie via verantwoord beleggen te bevorderen.

De strategische instrumenten in de uitvoering van het verantwoord beleggingsbeleid worden hieronder toegelicht.

1. Selectie externe managers
Bij de keuze voor een externe fondsbeheerder laat SNPS meewegen dat deze duurzaamheidscriteria en langetermijnwaardecreatie als leidend principe hanteert bij de invulling van het beleggingsbeleid van het beleggingsfonds waarin SNPS overweegt te beleggen. SNPS laat zich hierbij bijstaan door een aangestelde fiduciair vermogensbeheerder.

2. ESG-integratie
Met ESG-integratie wordt bedoeld dat ESG-factoren meegenomen worden bij de afwegingen tijdens het beleggingsproces. Zowel aan het begin van het beleggingsproces als periodiek erna worden beleggingen gescreend op zowel financiële aantrekkelijkheid als op eventuele negatieve impacts. Dit is de eerste stap van wat ‘due diligence’ wordt genoemd. Deze due diligence wordt uitgevoerd door externe fondsbeheerders en specialistische dienstverleners.

SNPS screent en monitort waar mogelijk via een externe dienstverlener de voortgang bij bedrijven in het bijzonder op ESG-onderwerpen die financieel materieel zijn, die ernstige negatieve impact voor samenleving en milieu veroorzaken of op SDG-thema’s die mede op basis van deelnemersvoorkeuren worden vastgesteld. Daarbij worden de meest ernstige negatieve impacts geprioriteerd naar aard en waarschijnlijkheid. 

Lees hoe SNPS rekening houdt met duurzaamheidsrisico’s en deze integreert in haar beleggingsbeslissingen.

3. Engagement- en stembeleid
Engagement is het aanwenden van de invloed van SNPS om duurzame verbeteringen te bewerkstelligen op onderwerpen op het terrein van milieu- en sociaal beleid en governance (‘goed bestuur’). SNPS zoekt via een externe dienstverlener en externe fondsbeheerders zowel proactief als reactief de dialoog met de leiding van ondernemingen.

Enerzijds via proactieve engagement, waarbij bedrijven worden gestimuleerd om verbeteringen aan te brengen op specifieke thema’s (‘do good’). Anderzijds via reactieve engagement (‘do no harm’). Het pensioenfonds heeft EOS Hermes aangesteld om het engagementbeleid namens SNPS uit te voeren.

Hierbij trekt SNPS in voorkomende gevallen gezamenlijk met andere institutionele beleggers op. Het pensioenfonds draagt bij en onderschrijft volledig het engagementbeleid van de engagement dienstverlener. EOS Hermes opereert op basis van een driejarig engagement plan. In dit plan is uitvoerig uitgewerkt welke engagement thema’s zijn geïdentificeerd en waarop wordt ingezet (op dit moment meer dan 10 hoofdthema’s en 37 sub-gerelateerde thema’s).

SNPS heeft een belangrijke rol in de totstandkoming van het engagement plan. Het pensioenfonds beoordeelt namelijk dit plan op kritische wijze en geeft tegelijkertijd haar eigen preferenties aan (waaronder belangrijke SDG’s en thema’s). De input van het pensioenfonds wordt door de engagement dienstverlener meegenomen in het uiteindelijke engagement plan. Daarnaast kent het pensioenfonds een proces waarin overgegaan kan worden tot uitsluiten en desinvestering mocht blijken dat engagement, in geval van ernstige controverses, niet het gewenste resultaat oplevert. De uitvoering van het engagementbeleid door EOS Hermes wordt elk kwartaal gemonitord door het pensioenfonds in het ESG forum. Daarnaast evalueert het pensioenfonds de engagement dienstverlening op jaarbasis.

4. Uitsluitingsbeleid
SNPS gelooft in engagement als instrument om duurzame verandering te bewerkstelligen. Ondernemingen die geen vooruitgang boeken op het vlak van duurzaam ondernemen kunnen als ‘ultimum remedium’ worden vervangen. Hierover oordeelt het Bestuur van SNPS van geval tot geval. Aan de fiduciair manager wordt gevraagd bij de selectie van externe fondsbeheerders in ogenschouw te nemen dat zij hun belang in bedrijven die geen vooruitgang boeken op ESG-gebied als laatste redmiddel afbouwen of verkopen en daarbij ook de (potentiële) negatieve gevolgen van de beslissing op maatschappij en milieu meenemen. In geval van uitsluiting wordt in principe ook niet in door die onderneming uitgegeven leningen belegd. Externe fondsbeheerders monitoren een bedrijf na uitsluiting op periodieke basis om te kijken of ze weer ingesloten kan worden.

SNPS wil niet beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij de productie, distributie of verkoop van clustermunitie, anti-persoonsmijnen, biologische- en chemische wapens, en kernwapens, of cruciale onderdelen daarvan. VN-verdragen merken die wapens aan als controversieel.

Bij de keuze voor een externe vermogensbeheerder neemt SNPS deze beleggingsrestricties mee in zijn overwegingen. Vervolgens laat SNPS elk kwartaal de beleggingen (op ‘look through’ basis) doorlichten op eventuele beleggingen in dergelijke bedrijven.

Monitoring
Op periodieke basis monitort SNPS waar mogelijk de voortgang en impact van het verantwoord beleggingsbeleid. Waar nodig stuurt SNPS bij.

Transparantie & rapportage
SNPS doet ieder kwartaal op de website verslag over de uitvoering van het verantwoord beleggingsbeleid (engagement en stemmen). Het beleid wordt voor zover mogelijk over alle beleggingen toegepast. Onderdeel van het beleid is dat SNPS geen (openbare) mededelingen doet over individuele ondernemingen waarin de beleggingsfondsen beleggen. In haar jaarverslag doet SNPS verslag over haar activiteiten op het gebied van verantwoord beleggen.

Evaluatie
Het beleid over verantwoord beleggen wordt in beginsel jaarlijks door het bestuur geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Het beleid van SNPS over verantwoord beleggen is vastgelegd in de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN). Het verantwoord beleggingsbeleid is onderdeel van de Verklaring beleggingsbeginselen (pdf) en wordt gepubliceerd op deze website.